w interesie publicznym
Na podstawie art. 2 ust. 1 i ust. 2 pkt. 1 oraz ust. 3 Ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach wnosimy o:
1. Zmianę uchwały Rady Miasta Mysłowice nr XIX/257/20 z dnia 30 stycznia 2020 r. “w sprawie przyjęcia regulaminu określającego zasady udzielania dotacji celowej na dofinansowanie osobom fizycznym kosztów inwestycji związanych ze zmianą systemu ogrzewania na ogrzewanie proekologiczne w lokalach i budynkach mieszkalnych na terenie Miasta Mysłowice - przedsięwzięć związanych z ochroną powietrza” w zakresie likwidacji dopłaty do kotłów węglowych.
2. Zwiększenie tegorocznego budżetu ww. programu o kwotę 3.5 mln zł do łącznej wartości 5 mln zł (co stanowi ok. 1 % budżetu miasta).
UZASADNIENIE
Przeznaczona na 2020 r. bezprecedensowa kwota na dopłaty wynosząca łącznie 3.2 mln zł pozwoliła na likwidację ponad 400 przestarzałych kotłów, co stanowi ok. 5% ich ogólnej liczby. Był to znaczący krok naprzód w likwidacji niskiej emisji w Mysłowicach. Przyniósł zauważalny efekt w postaci zarówno polepszenia jakości powietrza jak i poprawy wizerunku miejskiego programu w którym przez lata brakowało środków i mieszkańcy postrzegali go jako czysto teoretyczny.
Niestety z powodu różnych czynników, tj. obostrzeń związanych z pandemią, niezrealizowanych umów itp. zeszłoroczny budżet został spożytkowany jedynie w ok. 90%. Ogólnomiejska kampania antysmogowa i promowanie wymiany kotłów w dzielnicach zostało przerwane wybuchem pandemii w marcu 2020 r. i nie było kontynuowane. Mieszkańcy mieli również utrudniony dostęp do informacji o programie. Przez cały 2020 rok na stronie internetowej Urzędu Miasta w zakładce “Jakość powietrza” zawarte były nieaktualne informacje o gminnym programie dopłat. Wskazany i opisany był regulamin obowiązujący w latach poprzednich, który diametralnie różnił się od obowiązującego obecnie regulaminu uchwalonego w styczniu 2020 r.
Niestety na aktualnej stronie internetowej UM Mysłowice brak jest jakichkolwiek informacji o programach dopłat do termomodernizacji i uchwale antysmogowej. (Strona nie spełnia wymagań Programu Ochrony Powietrza dla woj. śląskiego i tym samym gmina jest narażona na sankcje karne ze strony WIOŚ.)
Patrząc z tej perspektywy wykorzystanie budżetu w 90% pokazuje jak wielkie było zapotrzebowanie społeczne na takie wsparcie. Ludzie wreszcie uwierzyli, że miasto im naprawdę pomaga. Zaowocowało to tym, że na chwilę obecną (koniec stycznia 2021) złożona liczba wniosków jest tak duża, że w wyczerpuje uchwalony na ten rok budżet w wysokości 1.5 mln zł.
Miejski program jest prosty, oferuje duże wsparcie ale przede wszystkim jako jedyny jest skierowany również do użytkowników lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych. Jest to obecnie jedyny program dla tej grupy mieszkańców, gdyż program Czyste powietrze i ulga termomodernizacyjna ich nie obejmuje.
Obecny 2021 rok jest kluczowy dla zdecydowanej większości użytkowników przestarzałych kotłów, gdyż od 1 stycznia 2022 nie będą mogli dalej ich używać. Z różnych szacunków i analiz wynika, że ta grupa jest najliczniejsza. Dlatego jest niezmiernie ważne, aby w tym roku zapewnić wsparcie finansowe dla wszystkich chętnych. W mieście mamy również kilka tysięcy lokali mieszkalnych z ogrzewaniem piecowym. Ich użytkownicy bez miejskiego programu są obecnie bez żadnego wsparcia w zakresie likwidacji tych urządzeń które również będą od 1.01.2022 nielegalne.
Na koniec stycznia 2021 r. złożona liczba wniosków do programu gminnego praktycznie wyczerpuje uchwalony na ten cel budżet. Oznacza to, że obecnie bez dołożenia pieniędzy, ten program będzie nie tylko zupełnie nieskuteczny, ale spowoduje bardzo niekorzystny efekt polegający na tym, że zainteresowani mieszkańcy przełożą inwestycję na przyszły rok licząc, że dostaną dopłatę. Stanie się tak dlatego, że warunkiem uzyskania wsparcia jest nie samo złożenie wniosku, a podpisanie umowy z miastem i rozpoczęcie inwestycji dopiero po tym terminie. W przypadku braku środków w programie złożone wnioski nie zmaterializują się w postaci umowy i będą blokować inwestycję. Tym sposobem wadliwy (niedofinansowany) program jest gorszy niż jego brak. Dlatego należy szybko zwiększyć budżet tego programu do poziomu 5 mln zł, gdyż to pozwoli obsłużyć ok. 700 wniosków. Biorąc pod uwagę zeszłoroczną popularność programu i obecną bardzo dobrą opinię mieszkańców taka liczba wniosków w obecnym roku jest bardzo prawdopodobna. Szybkie wyczerpanie środków spowoduje także ogromne niezadowolenie mieszkańców, którzy poczują się oszukani tym, że miasto coś oferuje a w istocie nie ma na to pieniędzy. W skali budżetu miasta i obecnych wydatków inwestycyjnych nie jest to duża kwota, a uzyskane rezultaty zasługują na takie przesunięcie środków z innych pozycji budżetowych.
Analiza struktury złożonych w 2020 r. wniosków wykazała, że średnia kwota dotacji to ok 7000 zł, a złożone wnioski aż w 62% dotyczyły instalacji kotła gazowego. W dalszej kolejności 28% beneficjentów wybrało kotły węglowe, 5% pompę ciepła, 3% piece elektryczne, 2% pellet drzewny, 1% przyłącze do sieci ciepłowniczej.
Duża popularność ogrzewania gazowego wynika z tego, że Mysłowice są dość dobrze zgazyfikowane i bardzo wiele osób korzystających do tej pory z kotłów węglowych ma już podłączony gaz albo ma możliwość podłączenia. Koszt wykonania kotłowni gazowej (bez wymiany instalacji grzewczej) z dobrej klasy kotłem wraz z przyłączeniem gazu i wszystkimi opłatami zamyka się w granicach 20 tys. zł. To spora kwota, lecz obecnie korzystając łącznie z programu miejskiego, programu Czyste powietrze i ulgi termomodernizacyjnej można dostać na taką modernizację łącznie nawet ok. 14-18 tys zł dotacji. Ponadto w przeciągu ostatnich 10 lat nominalna cena paliwa gazowego spadła o kilkanaście procent, a węgiel zdrożał 2,5 krotnie. Skutkuje to tym, że ogrzewanie węglem nie ma obecnie żadnego uzasadnienia ekonomicznego, a komfort użytkowania zautomatyzowanych urządzeń gazowych, elektrycznych czy nawet zasilanych pelletem drzewnym jest nieporównywalny z kotłem węglowym (nawet tzw. “ekologicznym”). Współczesne “ekologiczne” kotły węglowe nie są zeroemisyjne. One również zanieczyszczają powietrze w znacznym stopniu i dopuszczając ich użytkowanie nie osiągniemy obniżenia poziomów zanieczyszczeń powietrza do standardów jakie wyznaczyła Światowa Organizacja Zdrowia. Ponadto “'Polityka energetyczna Polski do roku 2040" zakłada odejście od spalania węgla w gospodarstwach domowych w miastach pow. 100 tys. mieszkańców do 2030 r. a na pozostałym obszarze kraju do 2040 r. Z tą polityką jest zbieżna polityka wielu polskich miast które w formie uchwał wprowadzają ograniczenia i zakazy użytkowania urządzeń grzewczych na węgiel. Niedawno uchwałę w tym zakresie podjął Oświęcim. Mowa jest o tym również w Sosnowcu, Raciborzu i innych śląskich miastach.
Zatem biorąc pod uwagę te aspekty, dalsze dopłacanie do kotłów węglowych to marnowanie publicznych pieniędzy i wpędzanie ludzi w kłopot, gdyż z dużym prawdopodobieństwem będą zmuszeni wymienić te urządzenia zanim zakończą techniczny żywot.
Prosimy o nadanie tej petycji charakteru priorytetowego i niezwłoczne rozpoznanie na najbliższej sesji Rady Miasta.